Bâgiyânna/Struktur Puisi

Bâgiyânna/Struktur Puisi

Bâgiyân/struktur puisi bâdâ 2 macem, èngghi ka'dinto bâgiyân fisik puisi tor bâgiyân bhâtèn puisi.



1. Bâgiyân/ struktur fisik puisi



a. Bhângonna puisi (tipografi) èngghi ka'dinto caraèpon ngator paddhâ/
bhâris, bânnya'èpon ca'-oca' dâlem sapaddha/ sabhirina, jhughân caraèpon
ngator panyabâ'na aksara nyopprè bhângonnèpon puisi abhângon akadhi sè
èkasokane sè nyerrat.



b. Ca'-oca' pèlèyan/ diksi èngghi ka'dinto carana mèlè ca'-oca'
kaangghuy mamoddha maksottèpon puisi. Ca'-oca' pelèyan ka'dinto mèlè
ca'-oca' sè èndhâ tor rang-rang èpangghi'i dâlem rè-saare.



c. Imaji/ citraan èngghi ka'dinto sosonan ca'-oca' sè èghuna'aghi sè
ngangghit dhi, dâlem puisi bâdâ 5 macem, èngghi ka'dinto; imaji sowara
(auditif), imaji pangoladhân (visual), imaji kaangghuy aghâmbhârrâghi
pa-ponapa sè èkarassa, akadhi pa-ponapa sè èola épèyarsa'aghi,
éli-kaghali, tor èghâghâp. Dhinèng imajil citraan ghâghâbhân (taktil),
imaji ongessan/ sèyoman (olfaktori), imaji ghuli (kinestetik) sè bisa
èoladhi.



d. Oca' nyata (kata kongkret) èngghi ka'dinto ca'-oca' sè aghâmbhârraghi pa-ponapa sè bisa èoladhi.



e. Bhâsa sè eghuna'aghi (gaya bahasa) èngghi ka dinto caraèpon
aghuna'aghi bhâsa nyopprè matombu bânnya' artè otabâ artè anyar, matombu
ngen-angen pamangghi (imajinasi) orèng sè maos tor èkarassa èndhâ.



f. Verifikasi èngghi ka'dinto sè aghândhu' maksod caraèpon ngator bhâb rima, nitme tor metrum.

# Rima èngghi ka'dinto papadânna monyè dâlem puisi, sae è sè kabidhân/
awal tengnga, sareng pongkasannèpon/ è bingkèng paddhâ/ bhâris puisi.
Dhinèng macemmèpon rima èngghi ka'dinto; sè kapèng sèttong onomatope
èngghi ka'dinto oca' sè nèrowè sowara èssè'èpon alam, akadhi cek-cek,
kongko' sè nèrowè monyèna ajam lakè', pak-kopak, tor samacemmèpon. Sè
kapèng duwâ' sowara sè èli-bâli.

# Ritma èngghi ka'dinto tèngghi mandhâbbhâ sowara dâlem maos puisi,
akadhi bâda sè èmaos lèrè, ghâncang, èmaos kalabân sowara mandhâp/
dalem, ngangghuy sowara tèngghi, tor samacemmèpon.

# Metrum èngghi ka'dinto okoran irama sè etantowaghi kalabân bânnya'na
tor lanjhângnga tekkanan keccab (suku kata) dâlem sabbhân paddha.





2 Bågiyânnal struktur bhâtèn puisi



a. Bháb parkara sé ékacaréta/ tema èngghi ka'dinto pokeddhà éssé'èpon puisi.



b. Rassa/ feeling éngghi ka'dinto ca'-oca' sè eangghuy aghambhárraghi
angghebbhânna sè ngangghit/ penyair dâlem puisi. Akadhi "alako berra"
apello konèng" sè aghâmbhârrâghi orèng sè lalakon sè malarat kaangghuy
kèngèng rajhekkè.



c. Nada/tone èngghi ka'dinto angghebbhânnèpon sè ngangghit puisil
penyair dà sè maos puisi. Ompamaèpon "bintang tep-ngarettèp"
aghâmbharraghi nada panggháliyânna/ atèna sè ngagghit penyair sè
ghumbhira otabâèpon senneng. Otabâèpon bisa eartè'è aghâmbhârrâghi
kakobâsa'annèpon Allah.



d. Pamertè beccè'/ amanat èngghi ka'dinto bâburughân beccè' sé épadapa'
sè ngangghit/penyair dà' sè maos lèbât puisi sè eangghit.